De afgelopen decennia hebben we een aantal doemscenario's op milieugebied voorbij zien komen:

• De wereld vergaat binnenkort door global cooling
• De wereld vergaat binnenkort door zure regen
• De wereld vergaat binnenkort door het gat in de ozonlaag
• De wereld vergaat binnenkort door global warming

Mijn probleem met doemscenario's is dat ze op de lange termijn nooit waar blijken te zijn. Hoewel ze op korte termijn het volk weten te mobiliseren zijn ze op lange termijn contraproductief, omdat ze tot een “doem-moeheid” leiden. Er zijn duizend en één redenen om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen. De “hype van de dag” is dat niet.

Een vrij recente “hype van de dag” is:

• Chocolade wordt geproduceerd d.m.v. kinderslavernij

In het NRC-artikel Cacaofantasie wordt dit weekend met deze in Nederland door Teun van de Keuken gepopulariseerde hype de vloer aangeveegd.

Uit een reconstuctie blijkt dat een slecht geïnformeerde Channel 4 documentaire het startschot is geweest voor dit misverstand. De door prestatiedrang gedreven journalist Michael Finkel deed er een paar jaar later nog een schepje bovenop. Finkel is inmiddels ontslagen. De door hem geïnterviewde “kinderslaaf” bleek geen 13, maar 18 jaar te zijn. En hij was niet systematisch mishandeld, maar een paar keer geslagen door de broer van de plantagehouder.

Tropische landbouwdeskundigen kunnen inmiddels geen journalist meer zien die met verhalen over kinderslavernij in de cacaoproductie bij hen aanklopt. Zelfs Unicef heeft de term kindslaven ingetrokken. Het woord dekt de lading niet, zegt woordvoerder Martin de Beer. “Er zijn kinderen die op cacaoplantages werken, daar zijn kinderen bij die als seizoensarbeider werken, en er zitten soms kinderen tussen die verhandeld zijn.” Het gaat dus om incidenten.

Waar het uiteindelijk op neerkomt is dat chocolade voor een deel geproduceerd wordt door kinderarbeid. Kinderarbeid is in de derde wereld nog altijd een middel voor gezinnen om rond te komen. Wil je kinderarbeid tegengaan, dan moet je de boeren in de derde wereld fatsoenlijk betalen. Initiatieven zoals Max Havelaar dragen hier aan bij.

Ik kijk graag naar de Keuringsdienst van Waarde. Ik steun initiatieven die een betere balans in inkomen en milieu nastreven. Maar ik ben bang dat leugens zoals die van Teun van de Keuken de zaak op de lange termijn alleen maar schaden.