Het gebeurt niet vaak, maar soms valt m'n oog op zo'n prachtig gezicht dat ik een seconde of wat later beschaamd wakker wordt met het foute idee dat ik al een half uur kwijlend naar iemand hebt staan staren terwijl mijn brein opnieuw opstartte. Ik dank dan het spaghettimonster dat ik niet met m'n neus tegen een lantaarnpaal gelopen ben en kijk nog eens goed wie nu eigenlijk mijn resetknop indrukte. Dit fenomeen heet "attention adhesion" en schijnt een bekend fenomeen te zijn die niet alleen op mooie dames, maar bijvoorbeeld ook op dreigende elementen van toepassing is. De grote vraag bij dit verschijnsel is of het voortkomt uit een primaire reflex, of dat het een weldoordachte keuze van mij is waarbij dus hogere cognitieve functies zijn betrokken. Met andere woorden, gebeurt dit fenomeen vroeg of laat in de reeks stappen die we gebruiken om visuele signalen te verwerken.

Mooie gezichten zijn dus magnetisch, en magnetisme kun je meten moeten de auteurs van het artikel Can't Take My Eyes off You: Attentional Adhesion to Mates and Rivals hebben gedacht. Een stel heteroseksuele studenten werd voor een scherm gezet waarop eerst voor een seconde een X te zien is, dan voor een halve seconde in één van de kwadranten een foto van een mooie man, een mooie vrouw, een gemiddelde man of een gemiddelde vrouw, en vervolgens een cirkel of een vierkant in een ander deel van het scherm. Het was de taak van de proefpersoon om zo snel en accuraat mogelijk na te gaan of ze een cirkel of een vierkant aangeboden kregen. De tijd die er nodig is om van het gezicht weg te kijken en de vorm te identificeren is dan letterlijk een maat voor de aantrekkingskracht die van het gezicht uitgaat.

Bij het lezen van het artikel blijkt maar weer eens dat korte samenvattingen in populair wetenschappelijke bladen nogal kort door de bocht zijn. Daarin wordt bijvoorbeeld gesteld dat vrijgezellen vooral lang kijken naar aantrekkelijke exemplaren van het andere geslacht en dat gebondenen uit jaloezie vooral naar mooie figuren van hetzelfde geslacht blijven kijken. In het artikel zelf lijkt daar geen sprake van te zijn en ligt het allemaal veel ingewikkelder. Daar moet je de vrijgezel toch eerst geil maken voordat hij anders reageert, en moet je mensen in een relatie eerst jaloers zien te krijgen. Al met al valt me het attention-adhesioneffect een beetje tegen. De gemiddelde reactietijden zijn zo rond de 520±150 ms, terwijl de spreiding tussen de verschillende groepen en tussen mooi/niet mooi en man/vrouw vaak nog geen 30 ms is. Alleen de geilgemaakte vrijgezellen doen het goed, met een extra 100ms reactietijd. Dus al wordt de suggestie gewekt dat Esmarel hierboven bij mij een reflex teweegbrengt, lijkt me die 100ms extra wel heel weinig om mijn gestaar te verklaren .