"We zijn alweer over de helft terwijl ik echt het gevoel heb dat we pas net begonnen zijn. Door de relatief lange afstanden, de moeilijke bereikbaarheid van sommige toeristische steden, de camper die je niet al te hard op de staart wil trappen en de drukte op de wegen maken we lange dagen waarin we veel op de weg zitten. Gelukkig is het uitzicht fantastisch, is de hete wind die door het geopende raam van de camper binnenkomt heerlijk, en hebben we geen haast. De dagen vliegen dan ook voorbij. Hier in de kleine achtertuin van ons rustige hotelletje in Ferrara heb ik eindelijk wat tijd om achter een computer te zitten en een blogje te schrijven." Niet dat we ooit tijd vonden om dat blogje af te schrijven trouwens, daarvoor waren we veel te druk bezig vanalles en nog wat te zien . Ik ben inmiddels al lang thuis, maar zal jullie ons geschrijf van de afgelopen paar dagen niet onthouden. Ow, en nog even dit:

Dit jaar geen vakantiekaartjes. Mea culpa, mea culpa, maxima culpa!

Waar de eerste dag toch vooral kilometersvreten over grote Hollandse en Duitse snelwegen was, was de tweede dag van de Titisee in het Zwarte Woud naar Trento in het noorden van Italie vooral bochtig bergopwaarts rijden. Iets waar de Tor niet altijd even blij mee was; in de tweede versnelling ingehaald worden door twintigtonnige vrachtwagens op de snelweg blijft een geweldige ervaring. En waar currywurst een “authentiek culinair tintje” aan de maandag gaf, stond dinsdagmiddag de grootste specialiteit van zuid-Duitsland op het menu: taart, en dan vooral de scharzwalderkirschtorte natuurlijk. Het terrasje in het centrum van Lindau bleek uiteindelijk toch niet te kunnen leveren, maar de banketbakker bij het terrasje om de hoek wel en met de camper heb je altijd je eigen lunchtafel bij je. Na het verslaan van zowel de Brennerpas als de doodsbenauwde haarspeldbochtjes die naar onze camping leiden kon rond 19:30 het vermoedelijk meest uitdagende campingkookwerk van deze vakantie beginnen: Spaetzle met speck-roomsaus en zuurkool. Geen van ons beiden had ooit spaetzle gemaakt en we hadden ook niet de speciale spaetzlemachine, dus het werd improviseren door het plakkerige deeg in een plastic zak met een paar gaatjes te stoppen. Gegarandeerd uren kliederplezier, maar het resultaat mocht er zeker wezen! Zware, stevige kost voor een zware dag.

Woensdag was de eerste geheel Italiaanse dag waarin we minder dan honderdvijftig kilometer van Trento naar Padova zouden afleggen via Bassano dal Grappa, de geboorteplaats van Grappa, een gedistilleerd drankje gemaakt van het afval van de wijnmakerij: de schillen. Eerste doel: een Grappamuseum in het midden van de stad, tweede doel: grappa inkopen en boodschappen doen voor die avond. Het voordeel van het bezoeken van net wat minder bekende steden in het midden van augustus is dat je er nauwelijks toeristen ziet, met als nadeel dat je er dan ook nauwelijks Italianen ziet. Italianen gooien hun winkels tussen 12:30 en 15 of zelfs 16 dicht, iets waar we steeds tegenaan lopen als we tussen de middag een stadje op onze route bezoeken. Maar dan maar doen als de Italianen doen: lunchen: Bruschetta, en dan niet de tandvleesvernietigers die je in Nederland kunt kopen, maar een belegde, bijna twintig centimeter grote, ovale boterham uit de oven. Superlekker! Samen nog even in een klein specialiteitenwinkeltje wat worst en grappa ingeslagen, en toen op naar Padova. Vlak voor Padova hebben we onze eerste supermarkt bezocht en wow, ik ben verliefd. Goedkope groenten (van die langwerpige saustomaten voor 60 cent per kilo!), een visafdeling zo groot als de twee visboeren bij mij om de hoek bij elkaar, heerlijke worsten en speksoorten, meters en meters pasta, gedroogde bonen, koffie, olijfolie, geweldig. Helaas waren de vongole op, maar de frutti di mare misto was een prima tweede keus voor de risotto van die avond. De radicchio die ik erbij serveerde was zo ontzettend bitter dat het de risotto overheerste, maar ik kon me niet beheersen een groente te bereiden waar ik zoveel over gehoord had maar die ik nooit heb mogen proeven.

Donderdag zee- en visdag. In de ochtend eerst naar Chioggia, een soort kleinvenetie met een plezierhaven, een geweldige vismarkt en lunchen met gegrilde tong, paling en tarbot. Hier zouden we afspreken met Francesco die z’n vriendin naar Nederland aan het verhuizen is, maar die afspraak hebben we samen maar laten varen omdat we ondervonden dat Chioggia inkomen echt een drama is voor de automobilist met haast. ’s Middags met een modemodelwaardige vriendin van Wipi in Sottomarina aan de zee gezeten. De stranden zijn hier veel dieper dan in Nederland, misschien omdat ze niet begrensd worden door de duinen, en zijn supernetjes ingedeeld in brede, afgebakende stroken zand beheerd door strandtenten. Ieder z’n eigen paar ligstoelen, onder de veel te regelmatig opgestelde parasols. ’s Avonds door naar een massacamping in de buurt van Comacchio. Wat een ellende! Honderden Hollanders, Duitsers en Fransen die niets anders doen dan televisiekijken, zwemmen en barbequeen. Neem een achterbuurt, vervang de muren van de huizen door tentdoek en caravanplastic, en verplaats alle toilets naar een centrale locatie in het midden. We zijn gauw naar het dorp in de buurt gevlucht en in een vriendelijk restaurantje gaan zitten waar we spaghetti alla scoglio (vongole, langoustine, garnalen en inktvis) hebben gegeten.

Van 10 t/m 21 augustus 2009 reizen Bas en WP met de Tor door Noord-Italië op zoek naar de lekkerste gerechten en ingrediënten van de streek. Met dank aan Jef die de Tor tot onze beschikking stelde.

Dag 1 - Titisee

De Tor is de grote broer van de Kever: een Volkswagen busje uit 1980 met een slaapplaats en keuken aan boord. Waarschijnlijk toen ik Bas vertelde over de reis die Jesse en ik een paar jaar geleden met de Tor maakten, moet bij hem het idee zijn gegroeid van een culinaire reis. Dat zag ik wel zitten, Bas' kookkunsten zijn aan mij niet voorbij gegaaan, dus het plan was snel gesmeed: Bas zou steden, streken en gerechten bij elkaar zoeken en ik zou de planning doen. Zo gezegd, zo gedaan. Vandaag Wipi's verslag van het eerste deel van onze reis.

Vanochtend is Bas om een uur of 07:30 vertrokken vanuit DH. Om ong. 08:45 heeft hij mij thuis opgepikt en om 09:15 zijn we vertrokken naar de Titisee. We reisden via Eindhoven - Venlo naar Duitsland. Daar namen we de Links-Rheinische Autobahn tot aan Baden-Baden. Daar staken we de Rijn over en zakten verder af naar het zuiden om bij Offenbach de snelweg te verlaten en via de touristische Schwarzwald Route het Zwarte Woud in te duiken. Tegen 19:30 uur kwamen we aan bij camping Bankenhof in Hinterzarten aan de Titisee. Onze reis zou geen culinaire zijn als we in Duitsland de worsten hadden laten liggen, dus nog voor we bij de camping aankwamen hadden we bij een Raststaette langs de Autobahn al een broodje met worst gegeten. Op de camping zochten we eerst een plaatsje uit. 't Was redelijk druk, dus we kwamen ergens in een hoek uit waar het nog redelijk rustig was. Daar zou de vakantie echt beginnen. Terwijl ik stroom aansloot en de tent opzette, ving Bas aan met koken. En hoe. Als een keukenhoos wervelde hij op de één vierkante meter achterin de Tor waar een klein aanrecht, een tweepits gasstel en een werktafel staan. Het resultaat mocht er wezen: uiensoep uit Baden-Baden met brood & gruyère en gebakken aardappelen met rozemarijn en spek. Een heerlijke en stevige maaltijd na een lange dag torren. Daarna vlot de tent/tor in en pitten! De volgende dag wacht een lange rit naar Trento.

Vandaag samen met Wipi "de Tor", de grotere en handigere Volkswagenbroer van de Kever, opgehaald bij onze grote weldoener in Nieuw Vennep. Wat een ding! Aan alles is gedacht. Stromend water opgepompt uit een 20 liter jerrycan, koelkast die zowel op gas als op electriciteit kan werken, tweepits gasstel, luifel, bank dat in een bed verandert, volledige keukeninrichting met plastic wijnglazen, noodtoilet, de hele rimram.

Ik moet met hem maandag in mijn eentje de eerste 150 kilometer van Den Haag naar Zaltbommel rijden, dus het was maar goed dat ik vandaag eerst even een testritje kon maken. Zo'n zwaar, relatief oud dieselbusje rijdt namelijk nogal anders dan mijn huidige CVT-automaat. Ik stel me voor dat een vrachtwagen ook ongeveer zo rijdt. Net als bij een vrachtwagen is de eerste versnelling heel kort, je moet dus vrijwel gelijk doorschakelen naar de twee. De eerste versnelling is wat moeilijk te vinden dus je moet goed opletten dat je niet in de drie probeert op te trekken, want dat lukt niet. Hij heeft maar vier versnellingen en in de vierde haalt hij op de snelweg een comfortabele kruissnelheid van 100 kilometer per uur, al kan hij, als je hem op zijn staart trapt, ook best wel 105 .

Morgen ga ik de keukeninrichting eens bekijken en deze waar nodig aanvullen met mijn eigen arsenaal en dan kan maandag de pret beginnen. Ik kan haast niet wachten . Voor foto's van de Tor kun je alvast hier klikken!

Onlangs zijn Wipi en ik om de tuintafel gaan zitten met een laptop, een stel kookboeken, een campinggids en een grote kaart van Noord Italië om alvast te bepalen waar en hoe lang we gaan overnachten deze zomervakantie. We hebben ervoor gekozen om een korte twee weken te gaan (van maandag tot vrijdag), om voor zowel de heen- als de terugreis twee dagen te reserveren en om voornamelijk in de provincie Emilia Romagna te verblijven. We zijn alweer een paar weken verder, de meeste campings zijn geboekt, dus het wordt tijd voor een update!

• Zondag 9 augustus haal ik de camper op ergens in het Westen van het land en parkeer die bij mij voor de deur.
• Maandag 10 augustus vertrek ik heel vroeg uit Den Haag, haal Wipi op in Bruchem bij Zaltbommel en samen rijden we naar de Titisee in het zuiden van het Zwarte Woud, zo'n 700 kilometer verderop, waar we bij Camping Bankenhof overnachten. Ik vermoed dat we er bratwurst gaan eten, want ik kan zo gauw geen beter Duitsch culinair hoogstandje bedenken.
• Dinsdag 11 rijden we snel door naar Trento, weer zo'n 700 kilometer verderop, waar we wederom op een camping slapen. Onze camper heeft een 1.9 liter dieselmotor uit de jaren 90, maar hij is ook flink zwaar en best wel oud. 100 is echt het maximum en vermoedelijk is 80 een betere (en comfortabelere) kruissnelheid. De vriendin van Francesco komt uit Trento en ik hoop dat we er vroeg genoeg zijn om de door haar aangeraden Strangolapreti (spinazie-gnocchi) of spaetzle (duitse pasta) te maken of eten.
• Woensdag 12 begint de vakantie pas echt. We rijden naar Bassano del Grappa, de geboorteplaats van de druivenbrandewijn grappa, om daar boodschappen te doen (en grappa te proeven). Dan rijden we door naar Padua en afhankelijk van de tijd bezoeken we Padua, of gaan we direct naar de camping om voor een Italiaanse vriend van Wipi te gaan koken. Wat, dat weet ik ook nog niet .
• Donderdag 13 is de dag van de zee. We rijden in de godsvroegte weg van de camping, met een kater van alle grappa, richting Chioggia, een havenplaats net onder Venetië met een geweldige (en geweldig vroege) vismarkt. Ergens tegen de middag vertrekken we langs de zee naar het zuidelijker gelegen Comacchio, bekend van de bekende Comacchio paling. Dat de Comacchio paling vermoedelijk helemaal niet te eten is in de zomer is jammer, maar we gaan toch proberen er één te bemachtigen en deze op traditionele wijze op een barbecue op de camping te grillen.
• Vrijdag 14 augustus wordt een rustige dag. Op ons dooie gemakje leggen we de 30 kilometer naar de mooie, maar niet zo touristische stad Ferrara af. Omdat de stad niet zo touristisch is zijn de hotels redelijk goedkoop, dus daarom slapen we de komende nacht heerlijk in een echt bed met een echt dak en hebben we een eigen douche en een eigen toilet in ons eigen hotel. Hopelijk eten we hier Cappellacci (pasta gevuld met pompoen), proeven we hier mortadella en salama da sugo en zien we wat van de oude stad.
• Zaterdag 15 augustus reizen we af naar Bologna. Niet alleen is Bologna de hoofdstad van culinair Italië, het is ook nog eens omringd door grote culinaire steden zoals Ferrara, Modena, Reggio nell'Emilia, Mantova en Parma, steden en hoofdsteden van gebieden die we eigenlijk allemaal wel willen bezoeken. De afstanden tussen de steden zijn zo klein dat het weinig zin heeft onze camper en de tent bij elk van deze plaatsen neer te zetten. Ow ja, dat had ik nog niet verteld: de camper is echt maar net zo breed als een klein volkswagenbusje (1.20m) dus je moet elkaar wel erg lief vinden om samen in de camper te slapen. Als het niet regent slaapt één van ons dus in een extra tent. Om wat rust in onze kont te krijgen blijven we vier nachten op dezelfde camping.
• Zaterdag 15 tot woensdagochtend 18 augustus bevinden we ons dus in het hart van de Emilia Romagna. Hier gaan we zien hoe ze balsamicoazijn, parmaham en parmezaansekaas maken, we gaan lasagne, tortelloni en agnolini eten, en we gaan natuurlijk rondlopen door de prachtige oude stadjes, salami eten en hopelijk heel veel ingrediënten kopen om mee, en nieuwe mensen ontmoeten om voor te koken .
• Woensdag 18 augustus trekken we naar het Noordwesten van Italië. Hier houden we een slag om de arm, want we hopen eigenlijk in die eerste week zoveel goeie tips te krijgen over plaatsen die we "echt niet mogen missen" en gerechten die we "echt moeten proberen", dat we de lijkwade van Turijn links moeten laten liggen voor wat interessanters. In plaats van Turijn kan deze dag dus net zo goed Genova, Piacenza, Milano, Monza of het pauselijke Aosta inhouden. Alle suggesties zijn welkom!
• Donderdag 19 augustus is de vakantie in Italië afgelopen. We rijden rustig naar het noorden van Frankrijk en slapen vermoedelijk in Dijon, al was het alleen maar voor de mosterd.
• Vrijdag 20 augustus rijden we dan Nederland binnen, brengen we de camper hopelijk in goede staat weer terug naar die geweldige vriend van Wipi die hem aan ons gaat lenen en begint het inmaken van de citroenen voor de limoncello!

Ondertussen houden mijn ouders vakantie in mijn huisje in Den Haag, lekker dicht aan zee en redelijk in de buurt van de stad.

Zo, de voorpret is begonnen ! Willem Pieter heeft inmiddels een aantal verzekeringen geregeld en een voorlopige, bijna drieduizend kilometer tellende route opgesteld (met de klok mee). We rijden netjes om het dure en qua grenscontrole ingewikkelde Zwitserland heen (zo kunnen we tenminste 10 liter pure alcohol voor Limoncello meesmokkelen ), en rijden Italië binnen via Oostenrijk en weer uit via Frankrijk. Onderwijl doen we onder andere

• Trento, (Trentino Luganega, polenta)
• Verona, (bollito con la peperata, pastinada de caval)
• Vicenza, (Oca in Onto, gans in z'n eigen vet)
• Padova, (torresani allo spiedo, gigrilde duif)
• Ferrara, (mortadella, salama da sugo, paling van comacchio, cappellacci met pompoen)
• Bologna, (Tortellini in brodo, cannelloni ripioni di tortellini, scaloppine all'aceto balsamico, en nog veel veel meer)
• Modena, (aceto balsamico, torta di taglierini, torta barozzi, cotecchino/zampone)
• Parma,(culatello, agnolini in brodo, parmaham, mariola, zibello culatello, parmezaanse kaas)
• Placenza, (bomba di riso, pisare e fasò, faraona alla creta)
• Alessandria (gorgonzola)

aan. In de loop van de tijd hoop ik dit lijstje wat concreter te krijgen, wat meer informatie en wat links naar recepten of producten/boerderijen toe te voegen. De route kan natuurlijk nog veranderen als we onmisbare uitstapjes zoals Colonnata (vet spek) of Camogli (vis) gaan toevoegen (of niet). Ook zouden haast onmisbare festivals zoals het in de eerste 4 dagen van onze reis georganiseerde sagra della pappardella al cinghiale, oftewel het brede lintpasta met wild zwijn vleessaus festival, het schema kunnen omgooien .