Vandaag zag ik op Canvas (de Belg) een documentaire over Clive Wearing. Eens een groot dirigent die, na een hersenontsteking twintig jaar geleden, nog maar pakweg zeven seconden kan onthouden. Geheugenverlies komt vrij vaak voor. Ik kan me bijvoorbeeld nog goed herinneren hoe ik en mijn zusje op mijn opa moesten passen, omdat mijn vader en oma een nieuw scheerapparaat gingen kopen die opa stuk had gemaakt. In paniek vroeg hij na een half uurtje waar zijn vrouw was, waarop we hem gerust stelden. We kregen hem opnieuw in paniek door hem een minuut later dezelfde vraag terug te stellen. Toch is Clive's geval vrij uniek en wordt gezegd dat er maar weinigen zijn die zo'n kort geheugen hebben.

De documentaire die hem, zijn vrouw, zijn zus en kinderen aan het woord laat, is erg indrukwekkend. Het is overduidelijk dat de man erg intelligent is, maar het is beklemmend hoe weinig hij daarmee kan. De eerste jaren van zijn ziekte maakten hem erg depressief, maar blijkbaar is er, buiten zijn geheugen om, toch iets veranderd waardoor hij met de ziekte heeft leren omgaan. Hij weet nu dat hij de ziekte heeft en leest bijvoorbeeld van de gezichten af of er van hem verwacht wordt dat hij een soort familieband laat zien, een vriendschap moet tentoonspreiden of een afstandelijke houding moet aannemen.

Telkens als aan hem gevraagd wordt om uit te leggen hoe het is om de ziekte te hebben, antwoordt hij : "Alsof je dood bent, geen verschil tussen dag en nacht, geen dromen, geen gedachten, je bent de eerste persoon die ik ooit heb gezien". Hij houdt notitieboekjes bij waarop hij, tijdens de beginjaren van zijn ziekte, constant een tijd schreef met daarbij "ik ben bewust". Een minuut later schreef hij dan "dat was een ander, ik ben nu pas echt bewust", en streept hij de vorige door. Het lijkt erop dat hij vaak meer dan zeven seconden haalt, maar misschien dat hij de "context" van een gesprek wat langer kan vasthouden. Het is dan ook erg fascinerend om naar lange gesprekken met hem te kijken, om uit te vogelen hoeveel hij onthouden heeft van wat vooraf ging.

Gelukkig is de documentaire op obscuredtv.com in zijn geheel te bekijken. Aanrader!

Het wijdverbreide idee dat leugenaars meer kleine gebaren, zoals het aanraken van hun neus of haar, gebruiken dan mensen die niet liegen, blijkt een fabeltje te zijn. In plaats daarvan maken leugenaars juist minder gebruik van deze zelf-aanpassende gebaren (letterlijke vertaling). Leugenaars zijn zich namelijk sterk bewust van het feit dat ze liegen en weten dat dit soort gebaren hen door de mand kan laten vallen. Daarnaast vergt liegen meer van je concentratie en houdt men over het algemeen het lichaam juist stiller als men harder nadenkt.

Wel viel op dat grote gebaren die een argument "kracht moeten bijzetten", zoals wijzen en het formaat van dingen met de handen aangeven, sterker aanwezig waren bij de leugenaars. Je argumenteert immers meer met lichaamstaal als je weet dat je rationele argumenten niets voorstellen. Dus degene die sterk gesticulerend "hij is zooooo groot" roept, zou ik maar in twijfel trekken .

ScienceNow Daily News heeft een erg interessant stukje over een vrouw die vrijwel niets vergeet. Deze mevrouw met codenaam "AJ" kan zich haast elk detail van wat ze heeft meegemaakt in de afgelopen 30 jaar letterlijk herinneren en de herinneringen manifesteren zich continue. Neurowetenschappers die ze inschakelde om haar te helpen met deze aandoening noemen het "hyperthymestic syndrome" en zien dit als het eerste, gedocumenteerde geval van een door geheugen compleet gedomineerd leven.

Voor iedereen die geïnteresseerd is in de werking van het middel dat de Britse mannen gekregen hebben tijdens hun medicijntest, heeft Nature een wat diepgaander stuk in zijn Newssectie. Kort samengevat omzeilt het "medicijn" de extra beveiliging die ervoor zorgt dat T-cellen alleen reageren op daadwerkelijke bedreigingen voor het lichaam. De heren zijn trouwens van de apparaten die orgaanfuncties overnemen afgehaald. Hun dagelijkse voortgang is te volgen op de site van hun ziekenhuis.

Tussen 1979 en 1986 is er in het Verenigd Koninkrijk een groot onderzoek naar borstkanker geweest. Diane Scutt van de Universiteit van Liverpool heeft 252 onderzochte vrouwen die ná hun mammogram en vóór 2002 borstkanker kregen geselecteerd en daarnaast 252 vrouwen die gezond bleven. Van beide groepen heeft ze het volume van beide borsten berekend aan de hand van het mammogram en het lijkt erop dat meer vrouwen met een grote asymmetrie tussen beide borsten kanker kregen dan de symmetrische vrouwen. Bij een verschil van 100 milliliter had een vrouw 50% meer kans om borstkanker te ontwikkelen. Bij een kleine asymmetrie hoef je niet direct in paniek te raken, gemiddeld is het verschil tussen de borsten 50 tot 60 milliliter voor een borst van (blijkbaar het veel voorkomende) 500 milliliter.