Zo, rust! De eerste keer sinds 4 april dat er geen bier in een plastic emmer in huize baschie staat te fermenteren . Zes kratjes bier (en wat mooie champagneflessen en een christoffelfles) vol met overhoppig gerstenat (een 5% Amerikaanse pale ale, een 6 procent India Pale Ale, en een 8 % Imperial India pale ale) staan nu te rusten in m'n trapgatkast, en ik ga pas weer brouwen als ik mezelf een of twee mandflessen heb gekocht om het bier wat langer in te kunnen laten rusten.
Na het fiasco met de IPA-kit brouwde ik drie zondagen geleden mijn eerste IPA van eigen recept met een mix van Amarilla en Cascade hops. Die bracht zo'n onverwoestbare grijns op m'n gezicht dat ik vorige week zondag na het bottelen ervan, meteen een tweede bier heb gebrouwen; een lichtere (van alcohol en van bitterheid) American pale ale van 5%. Een biertje voor doordeweeks, zeg maar. Dat bottelen en brouwen op-de-zelfde-dag ging zo soepel dat ook het "zware/moeilijke" aspect van het brouwen steeds meer leek mee te vallen. Dus moest ik natuurlijk meteen de week erop (vandaag) een restjes Double IPA (ook wel imperial IPA genoemd) brouwen. Wat een beest (of draak) van een brouwsel is dat geworden zeg! 8 tot 8.5% alcohol, een tientje aan hops met een bitterheid die na 3 uur nog pijn doet. Ik hoop dat hij een beetje bijtrekt op fles, want ik geloof dat ik met dit brouwsel mijn grens wel opgezocht heb .
Ik vermoed dat mijn eerste IPA nog steeds het beste brouwsel is dat ik tot nu toe heb gemaakt (het was dan ook een superpopulair recept). Ik ben hem nu aan het drinken en zou eigenlijk niet weten hoe ik hem nog beter zou kunnen krijgen. Met zo'n prachtige basis leek het me erg gaaf om eens een stel IPA's te maken die allemaal volgens exact hetzelfde recept zijn gebrouwen, maar wiens aroma en finishing hops allemaal anders zijn (zelfde bittering, zelfde IBU's).
Er is echter 1 ding dat roet in het eten gooit: de zomer. In de zomer is het te warm om bier te brouwen. Boven de 22 graden zijn er niet alleen te veel natuurlijke gisten in de lucht die je bier kunnen "vervuilen", maar je eigen, precies gekozen gist doet ook een beetje te snel z'n werk en geeft daardoor vreemde bijsmaken bij hogere temperaturen (zo is de pils, en de "lager" methode uitgevonden: in de zomer was pas-gebrouwen bier niet te zuipen, dus brouwden ze een ontzettende hoeveelheid in maart en sloegen ze het op in koele kelders en grotten). Òf ik koop mezelf een extra koelkast en ga proberen lagers te brouwen in de zomer (met een risico op infectie door natuurlijke gisten), òf mijn nieuwe hobbie moet even overzomeren (I think not!). Vóór de zomer wil ik trouwens wel nog een witbier alla Hoegaarden brouwen, dus ik moet even zien hoe ik dat in mijn brouwschema ga inpassen. Hoe dan ook, ik ga zeker meer dan de eerder door mij geplande zes kratten Grolsch beugels nodig hebben om me door de zomer te helpen (zeker met een aantal bieren die lang moeten liggen voor ze op dronk zijn).
Ow, en dan nog een vraag aan u allen: woont u niet al te ver weg (of kom ik niet al te weinig bij u thuis, of wilt u me juist vaker bij u thuis langs hebben!) en heeft u kratjes lege Grolschbeugels, dan neem ik die graag van u over! Ook ben ik erg geïnteresseerd in extra grote bierflessen, zoals de Christoffel blond 2 liter beugelfles (net 2 flessen op marktplaats gekocht ), of de Grolsch 1.5 of 2 liter beugelfles. En als laatste kan ik altijd standaard 0.75, of grotere (magnum, jeroboam etc) flessen sect, mousseux, crémant, cava, espumante, prosecco, champange, la chouffe etc. etc. gebruiken. Als het maar sterke flessen zijn met een hele grote rand onder de (kroon)kruk, waaromheen je een champagnekurkkooitje kunt vastzetten.
Ow, en omdat ik toch een logboek bij moet houden, kun je hier mijn recept lezen. Het is gebaseerd op dit erg populaire recept, maar ik had ten eerste niet genoeg Amarillo hops en veel te veel Cascade hops in huis en ten tweede had ik geen Crystal 40 gerst (ik wilde ook een lichter bier).
Mijn eerstvolgende bieren gaan denk ik allemaal op dit recept door. Dit is namelijk echt mijn favoriete stijl bier en ik voel totaal geen enkele behoefte om porters, stouts en andere "klassieke" bierstijlen te gaan brouwen. Het lijkt me juist erg interessant (en smaakvol ) om eerst deze stijl helemaal te perfectioneren: door de specialty grains te veranderen, de hoeveelheid moutextract en door te zien wat het effect is van het toevoegen van suiker i.p.v. moutextract (heel gebruikelijk bij tripels om een drogere afdronk te krijgen). Ook erg interessant: is een 4.5 a 5 % biertje met dit soort receptuur nog te drinken als zomerbiertje? En Ierse mos, of kalk: nodig of overbodig, en misschien belangrijker: proef je het?
Het brouwsel van gisteren was een mix van Amarillo en Cascade hops, als ik het brouwsel een beetje geoptimaliseerd heb zou ik erg graag een grote batch willen brouwen met exact dezelfde mouten en granen, exact dezelfde bitteringhop, het brouwsel na 45 minuten in vier kleinere pannetjes verdelen, en doorgaan met vier verschillende aroma en finishing hops. Bier proeven zoals je single malt whisky's proeft: waar zit hem 't verschil. Ik heb wel de pannen denk ik, maar ik zal op zoek moeten naar kleinere gistvaten.
Ergens in de toekomst wil ik trouwens wel een keer een wat zwaarder bier brouwen, zoals de belgische tripel of de imperial/double IPA (Chouffe Houblon verenigt ze perfect!!), maar dat vergt meer gedoe met gist, en die variabele wil ik voorlopig even constant houden; netjes uit een zakje, voorlopig even geen verrassingen voor Baschie. Ook wil ik heel graag een keer een lager brouwen zoals Jever (pils), Christoffel blond of Christoffel nobel, maar daar moet ik mezelf toch echt eerst een (wijn)koelkast van 50 liter (op marktplaats) voor aanschaffen. Ergens in de tussentijd ga ik vermoedelijk een keer "all grain" brouwen, gewoon eens om te zien hoe dat gaat, en dan zal ik degenen die zich opgegeven hebben om mee te brouwen zeker opbellen! .
Als dit brouwsel gaat zoals ik denk dat het zal gaan dan heb ik in 2 brouwsessies bereikt wat ik uit bierbrouwen wilde halen: mijn favoriete biersoort, bijna niet in Nederland te krijgen en daardoor stervensduur, na te brouwen in grote hoeveelheden voor een fractie van de kosten. De kosten? Dit bier kost (exclusief materiaal en schoonmaakspullen) 32 euro per 19 liter, 60% voor het moutextract, de specialty grains en het gist en 40% voor de hops komt. Goedkopere hops gaan me denk ik zo'n 2.50 per 19 liter schelen, dus eigenlijk hoef ik het daar niet echt voor te doen (maar door met goedkopere bittering hops te werken kan ik natuurlijk later weer meer aroma hops gebruiken, wat de smaak verhoogt zonder de bitterheid te verhogen .)
M'n voormalige grootste pan (7 liter, recht boven de steelpan) is ineens helemaal niet zo groot meer naast mijn nieuwe aluminium pan . 35 cm hoog, 35 cm doorsnee: 34 liter. Ruimte genoeg om twee a drie kratjes "wort" in te "maischen" dus! (Maar als iemand een keer voor 100 man soep wil koken, je weet me te vinden).
Één onvoorzien probleem: hij past niet in mijn gootsteen/spoelbak! Dat wordt dus in de douchecel schoonmaken (en in een speciekuip m'n wort koelen) .
(Bovengistend) Bierbrouwen gaat als volgt: Granen pletten in een graanmolen, dan met water in een enorme pan doen. Met een ingewikkeld temperatuurschema verwarmen zodat de suikers vrij komen. Dan koken met op verschillende momenten wat hops erbij voor de smaak. Af laten koelen. Gist erbij. 2 weken laten staan. Nog wat (graan)suikers erbij voor de nagisting op de fles, bottelen, laten nagisten, lageren, drinken. Dat lijkt simpel, en dat is het vast ook als je het eenmaal onder de knie hebt, maar omdat alles super schoon moet zijn (wat lekker is voor gist is ook lekker voor bacteriën), je met grote hoeveelheden werkt en de timing soms wat nauw luistert is het handig om eenvoudiger te beginnen. Hierdoor krijg je de actie een beetje in de vingers en weet je waar je extra op moet letten.
Zo ben ik twee weken geleden dus begonnen met Muntons India Pale Ale pakket: 2 blikken van anderhalve kilo al voorgehopt moutextract en een zakje gist, gekocht bij wat nu al mijn nieuwe favoriete winkel van Nederland is: de brouwmarkt te Almere. Blikjes voorverwarmen in warm water, de stroperige inhoud bij een paar liter kokend water in een gistvat doen, goed roeren, af laten koelen door er 15 liter koud water bij te doen (of ijs als je het nog sneller wil laten afkoelen). Gist erbij, deksel erop, waterslot erop, en klaar is 19 liter pale ale voorbrouwsel. Toch ben je al gauw een dag kwijt met het brandschoon maken van je keuken om bacteriën te voorkomen en alles wat in contact moet komen met het bier te steriliseren. Ook dacht ik dat het wel goed zou zijn om 19 liter water te koken, zodat er echt geen bacteriën meer in het water konden zitten, om er na een paar uur achter te komen dat ik die grote hoeveelheid natuurlijk nooit in korte tijd naar kamertemperatuur afgekoeld zou kunnnen krijgen (zelfs niet met temperaturen onder het vriespunt buiten), en dat mijn oude pannen toch een geurtje aan het water hadden achtergelaten. Dus maar koud water en een zak ijs gebruikt.
Gisteren was het botteldag, en wederom was ik de hele dag kwijt. Weer de keuken gesteriliseerd (eerst een enorme afwas weggewerkt natuurlijk ), van 50 flesjes de etiketten losgeweekt, schoongemaakt, uitgespoeld, gesteriliseerd met een wonderlijk middeltje dat je niet hoeft uit te spoelen omdat het met "actieve zuurstof" werkt. De beugels en kroonkurken afzonderlijk gewassen en gesteriliseerd. Suikersiroop voor de nagisting gemaakt. Uitvogelen hoe je veilig een hevel maakt zonder water in je bier te gooien etc. etc. etc. Maar het resultaat is daar: een nu al fris prikkelend, flink alcoholisch biertje, erg donker met een smaak die haast een beetje naar stout gaat. Niet helemaal waar ik op hoopte, maar prima voor een eerste poging. Over twee weken is hopelijk de zoetheid weg en zit de prik er in en over een week of 6 is het spul dan echt op dronk.
Ik moet zeggen, die eerste keer brouwen met een starterskit en voorgehopt moutextract is toch wel erg nuttig. Ik weet nu welk gereedschap ik eigenlijk nog mis, wat de beperkingen van mijn kleine keukentje zijn (klote kraan!!), waar je het meeste tijd mee kwijt bent en waar ik veel tijd zou kunnen besparen. Ook leest zo'n bierrecept nu al een stuk eenvoudiger omdat je weet welke handelingen je moet verrichten en hoeveel tijd je daarmee kwijt zult zijn. Mijn uiteindelijke doel is om een soort Chouffe Houblon te brouwen. Een flink bittere, pilsachtige tripel met amerikaanse hops. De volgende keer ga ik een stapje verder: met gedroogde, ongehopte moutextracten werken, zodat je zelf een recept moet maken (en dus ook zelf de hops kunt uitkiezen) zonder de moeite van het maischen (de suikers extraheren van het graan). We houden u op de hoogte .