Vanavond gaat het gebeuren. Rond een uur of elf/twaalf rook ik mijn laatste sigaret, snijd de rest van het pakje doormidden met het grootste mes dat ik heb, volg ik Allen Carrs laatste instructies en roep ik de magische woorden: "ik ben geen roker!".

Grappig trouwens. Ik had gedacht dat ik het op mijn laatste inkopen wel tot vanavond uit zou houden, maar vanmiddag voorzag ik ineens een tekort; gisterenavond bij mijn ouders toch te veel gerookt. PANIEK! Zo werkt roken dus dacht ik. Het minste of geringste stressmomentje en je schiet in paniek omdat je misschien te weinig sigaretten hebt om je er doorheen te slepen. En stress is het wel dat stoppen gaan: de zenuwen gierden vanmiddag door m'n keel. Als een soort laatste monument aan mijn verslaving liet ik mezelf nog één keer toe om met grote schaamte een laatste pakje te kopen en in te zien hoe belachelijk ik bezig ben. Nu kan ik tenminste, ter verhoging van de drama, ritueel een bijna vol pakje doormidden snijden,

Goed, voordat ik stop, wilde ik nog even het laatste deel van Allen Carr gaan behandelen. Als ik daar vanavond aan begin nadat ik gestopt ben is het einde zoek, slaap ik pas om 3 uur vannacht en begin ik de frisse morgen al met een houten kop.

Het meest interessante van het tweede deel is het verklaren waarom stoppen met roken op "de wilskrachtmethode" niet werkt en het daaraan gerelateerde "minderen". Als je "wilt" stoppen, ben je van plan je de komende tijd iets te ontzeggen. Als je ook maar enig voordeel in het roken blijft zien, maar stopt vanwege de nadelen, voel je je constant zielig: ik mag niet roken, in plaats van ik rook niet. Ik moet sterk zijn in plaats van ik mag blij zijn. Mijn grootste angst is dan ook dat ik, ondanks Carrs boek, grote trekken ga vertonen van de wilskrachtstopper.

Minderen is eigenlijk niet toegeven dat roken nergens op slaat. Als je mindert, jezelf bijvoorbeeld op rantsoen zet, leef je naar elke sigaret uit en ben je je continu bewust van het feit dat je "gestopt bent" tussen de sigaretten door. Dat houd je vast een week of drie vol, maar wil je je hele leven aan de ketting van de sigaret liggen? Wie mindert hecht steeds meer waarde aan zijn sigaret en gaat, hoe minder hij rookt, meer genieten van z'n sigaretten. Niet omdat ze lekker zijn, maar omdat dit de spaarzame momenten op de dag zijn waarop de roker zich lekker kan voelen. Een tweede gevaar van zowel minderen als wilskrachtstoppen is dat je steeds minder fysieke nadelen van het roken gaat ondervinden naarmate je langer gestopt bent. Hierbij vergeet je feitelijk waarom je ook alweer wilde stoppen en worden je nog meer argumenten tegen het roken ontnomen.

Het hoofdstukje timing had me even bij de ballen. Na wat tips over het juiste moment (niet al te veel stress, weinig verveling, na gelang het type roker dat je bent), kwam hij met het verhaal dat het eigenlijk het beste is nu te stoppen. Shit, ik was toch niet halverwege een boek om nu al te stoppen. Haastig bladerde ik door en vond het onheilspellende hoofdstuk "de laatste sigaret", en de rust keerde weder. Het is niet het laatste hoofdstuk, dus ik moest mijn hoofd er nog bijhouden ook, om dat hoofdstuk op een geschikt moment te bereiken (vanavond).

Na de timing komen wat geruststellende hoofdstukken. Nee, je gaat de sigaret niet missen, je gaat niet dikker worden, en nee, stop alsjeblieft niet met truukjes zoals weddenschappen, geld in een envelop, in teamverband etc. Levensgevaarlijk! Die geven je feitelijk uitwegen. Betaal 100 euro, en je mag weer roken. Faalt iemand waarmee jij gestopt bent? Gedeelde smart is halve smart. Ow ja, en je bent geen speciaal geval, stoppen is voor jou net zo makkelijk als voor anderen. Verderop zal Carr nog behandelen of je vervangende middelen moet gaan gebruiken (nee, die houden je alleen maar verslaafd) en of je verleidelijke situaties moet mijden (we zullen zien).

Samengevat is het voornaamste punt waarop Carr hamert in dit laatste deel dat een stopper de sigaret mist en hoopt op zijn terugkomst. In plaats van te stoppen moet je gewoon nooit meer iets met sigaretten te maken willen hebben. Elk moment dat je iets vreemds voelt en dat aan het stoppen wijt: wees blij! Dit is een teken dat de nicotine je lichaam verlaat, dat je weer meer energie gaat krijgen, beter kunt ademen, minder stinkt, socialer kunt zijn, gezonder. Je moet die sigaret gaan haten, niet gaan missen. Zie het als een soort gezondheidstraining. Sporten is ook niet altijd even leuk, maar het feit dat je aan je lichaam werkt, gezonder wordt, fitter wordt, maakt het de moeite waard. Dat gevoel in je onderbuik? Spierpijn van het harde werken, een teken dat je vooruit aan het gaan bent! Geen enkele roker wil zijn hele leven lang roken. Elke roker wil eigenlijk stoppen. Maar de angst en het zichzelf iets moeten ontzeggen weerhoudt hem ervan. Nu niet stoppen is straks ook niet stoppen, is je hele leven lang verslaafd moeten zijn, met alle nadelen van dien.

Vijftig meter bereik in het vrije veld zou toch genoeg moeten zijn om de afstand tussen mijn kamer en de voordeur te overbruggen met radiografische signalen. Maar als ik maar een klein beetje uit het zicht verdween met de bel, hoorde mijn vader geen signaal meer. “Terug dus”, zei pa. “Verschrikkelijk”, zei ik. Teruggaan met spullen die al uit de (inmiddels kapotte) verpakking zijn om ze te ruilen heb ik nog nooit gedaan, maar pa hield voet bij stuk. De winkel was al dicht, maar hij zag de manager rondlopen, wenkte, overlegde, legde een paar tientjes bij en kwam vrolijk thuis met het sterkste model dat ze hadden. 200 meter! Die ging wonder boven wonder wel door alle obstakels die we konden vinden heen, en prijkt nu trots aan mijn voordeur.

Je hoort het goed Elske. Nog minder redenen om een mobiel aan te schaffen: Baschie heeft de beschikking over een heuse deurbel! Wanneer val je eens onverwachts binnen?

Je kent ze wel, die foto's met een enorm lange sluitertijd, waarbij de voorgrond stilstaat en op de achtergrond de sterren netjes een draai om de poolster maken. Helaas kan ik met mijn digicam dit soort foto's niet maken: mijn maximale sluitertijd is 8 seconden, mijn diafragma is nauwelijks in te stellen en hij lijdt flink aan warmteruis ("dark noise"). Ow ja, en ik zit niet op de camping, noch in mijn niet bestaande achtertuin. Aan de andere kant, iedereen maakt dit soort foto's, saaaaaai.

Vanavond heb ik het eens omgedraaid. Ik heb mijn camera vijfentwintig 8 secondenlange opnames laten maken, in intervallen van 15 seconden, en deze met Matlab zodanig over elkaar geschoven dat de sterren op dezelfde plek blijven en de aarde beweegt. In zes minuten is de draai van de aarde redelijk op te vatten als een lineaire beweging, dus meer dan wat schuiven had ik niet nodig.

Ik heb "image stacking" al vaker gebruikt (en hetzelfde Matlab scriptje), om de ruis te verminderen bij mijn astrofoto's, al waren de sluitertijden toen een stuk langer (gekoelde, speciaal voor dit doeleinde uitgeruste camera met enorme pixels) en een "equatoriaal opstestelde telescoop". Zo'n telescoop staat op een statief waarin één van de assen exact parallel aan de draaias van de aarde staat en met een motor kan zo'n telescoop precies tegenovergesteld aan de aardrotatie bewegen, zodat je een ster netjes kunt volgen. Omdat een CCD maar een beperkt aantal fotonen kan tellen (de belichtingstijd is dus beperkt), en het volgsysteem niet perfect werkte, moest ik een scriptje schrijven om opeenvolgende foto's over elkaar te plaatsen, rekening houdend met kleine verplaatsingen van de sterren in de foto.

In de foto uit mijn raam zie je het sterrenbeeld Orion, Stier en het zevengesternte (M45 of de Pleiades). Om de sterrenbeelden wat beter te zien, en vooral om M45 beter uit te lichten heb ik de foto wat overbelicht en de sterrenbeelden ingetekend.

Allen Carrs boek "stoppen met roken" zou dè methode moeten zijn waarbij je stopt zonder ontwenningsverschijnselen of zelfs maar de wens naar roken: je eindigt het boek als niet-roker, niet als gestopte roker. Hoe meneer Carr dat precies wil gaan bereiken is me inmiddels al een klein beetje duidelijk, maar op de uiteindelijke knaller moet ik helaas nog wachten, ik ben immers pas op pagina 69 van de 160. Ik heb me zoals gezegd alvast voorgenomen alles te geloven wat meneer schrijft, om me zo, desnoods via het placebo-effect, van het roken af te helpen zonder me zielig te gaan voelen dat ik het roken moet missen. En dat is geloof ik vooral Carrs intentie. Je te laten inzien dat roken je helemaal nergens mee helpt en dat je altijd beter af bent als niet-roker, dan als roker.

Carr is overduidelijk een Amerikaan. Zijn op-de-borst-klopperij gaat van voorwoord tot hoofdstuk twee voor een sceptische Nederlander eigenlijk te ver, maar zou in plaats van arrogantie ook gewoon onderdeel van "de methode" kunnen zijn: hoe meer je gelooft dat de methode gaat werken, hoe beter het resultaat. Vervolgens bestookt hij je, in tegenstelling tot iedereen die je van het roken af wilt hebben (vrienden, overheid, de dokter), niet met gruwelverhalen die ieder weldenkend en onverslaafd mens zou laten stoppen, maar legt hij haarfijn uit waarom het eigenlijk zo moeilijk is om te stoppen. Want zeg nou zelf, als je logisch zou nadenken zou je als roker direct stoppen, toch?

Één van de oorzaken is het "nicotinemonstertje", zoals Carr het noemt. Een onbestemd gevoel van onbehagen dat Carr "de leegte" noemt, dat iedere verslaafde roker heeft en dat steeds sterker wordt naarmate de tijd na je laatste sigaret groter wordt. In mijn vorige blog heb ik dat gevoel zenuwachtigheid genoemd. Feitelijk al het rookgedrag wordt door hem aan het opheffen van dat onbehagen opgehangen. Het enige dat nicotine voor je doet is je ontwenningsverschijnselen opheffen.

Ben je zenuwachtig? Dan heb je daar als roker nog het gevoel van onbehagen bij en moet je nicotine tot je nemen om je ongeveer net zo zenuwachtig als een niet-roker te voelen. Wil je je ontspannen, dan moet je eerst dat gevoel van onbehagen verlichten voor je daadwerkelijk net zo ontspannen als een niet-roker kunt zijn. Wil je je concentreren, dan kun je geen afleiding gebruiken. Het onbehagen leidt af, en moet je dus eerst uit de weg helpen. Als je lekker bezig bent valt het gevoel van onbehagen nauwelijks op, maar als je je verveelt... Juist, je onbehagen valt op, je gaat je erop concentreren, en werkt het weg met een sigaretje. De fysiologische oorzaken van dit gevoel van onbehagen legt Carr niet uit, maar zijn na te lezen bij Wikipedia. Het komt er op neer dat aanvankelijk (als beginnende roker) nicotine bepaalde chemische signalen die je je prettig doen laten voelen en die van nature ook al in je lichaam aanwezig zijn, stimuleert. Door deze overstimulatie zal het lichaam de natuurlijk aanwezige signalen verwaarlozen en bijna tot nul laten reduceren, die zijn immers niet meer nodig. Als verslaafde roker heb je dus eigenlijk alleen tijdens het roken een normaal niveau van die "prettige signalen", en neemt het niveau hiervan al gauw af nadat je je sigaret uitgemaakt hebt. Volgens Carr is het zelfs zo dat je je als langdurig verslaafde roker zelfs tijdens het roken nooit meer zo prettig voelt als een niet-roker, waardoor het effect van de sigaret bij deze zinloos is geworden. Non-smokers have more fun! Door vervolgens alles dat rokers zichzelf wijsmaken te weerleggen (ik rook om wat met mijn vingers te doen: nou steek hem dan niet aan! Ik wil graag wat in mijn mond hebben: nou, steek hem dan niet aan!), blijft er alleen nog zijn stelling over: rokers roken omdat ze zich anders klote voelen.

Hierna heeft hij het over de ontwenningsverschijnselen zelf. Waarom kun je 10 uur zonder roken, bijvoorbeeld vanaf het moment dat je naar bed gaat, totdat je je ontbijt op hebt, terwijl je op andere momenten de ene met de ander aansteekt. Waarom ben je soms zo lekker bezig met iets, dat je helemaal vergeet te roken? Blijkbaar is die nicotineverslaving zo erg nog niet. In plaats van de nicotine wijt Carr de eigenlijke verslaving aan de hersenspoeling die rokers ondergaan hebben. Rokers maken zich continue wijs dat ze die sigaret nodig hebben. Bij het kleinste beetje stress is er eerst de gedachte aan de sigaret die alles goed gaat maken, alvorens de oorzaak van de stress aangepakt wordt. Een mooi beeld is de laatste wens van vrijwel iedere stervende soldaat in een oorlogsfilm: Een sigaret. De sigaret is onbewust het belangrijkste dat een roker heeft. Wat ik niet allemaal uitgespookt heb om toch te kunnen roken, nadat ik een half uur geleden mijn laatste uit het pakje heb gerookt! Dat terwijl ik vaak genoeg uren achtereen ergens mee bezig was zonder me te beseffen dat ik er niet bij rookte.

Het is nog best moeilijk een goede samenvatting te geven van wat ik nu gelezen heb. Carr springt zo veel heen en weer en herhaalt zo veel. Dan weer bespreekt hij de nadelen van roken, dan waarom roken eigenlijk onnozel is, dan weer waarom niet rokers het beter hebben, dan weer hoeveel geld het wel niet kost, dan waarom mensen eigenlijk beginnen met roken, dan waarom ze eigenlijk niet ophouden, dan hoe ze zich voor de gek houden, etc etc etc. Het feit dat meneer Carr vroeger zelf een verstokte roker was (hij is inmiddels overleden aan longkanker), en jarenlang zo'n 100 sigaretten per dag rookte maakt het boek niet alleen nuttig maar ook leuk en herkenbaar. Niet alleen is zijn boek doorspekt met herhalingen en samenvattingen (de mantra van een hypnotiseur), het zit ook vol anecdotes en interessante bespiegelingen. Daarom kan hij zo goed uitleggen dat het inderdaad soms geen probleem is om uren achtereen niet te roken als dat toevallig even niet mag, maar het, als de kans zich aanbiedt, vrijwel onmogelijk is om dàn niet te roken. Op de eerste paar hoofdstukken na komt hij heel vriendelijk, welwillend en vooral wijs over. Je wil alles aannemen dat hij zegt en soms roep ik zelfs hardop tijdens het lezen "ja, dat heb ik nu ook!". Anti-hersenspoeling werkt vast beter als je hard meewerkt .

Je mag vast nog niet stoppen met roken voordat hij helemaal klaar met je is, omdat hij je eerst helemaal ge(anti)hersenspoeld moet hebben. Maar dat is denk ik niet de enige reden. Je "verhoogt je bewustzijn", zoals Richard Dawkins zo mooi zegt, van het roken. Bij elke sigaret denk je na: vind ik hem lekker? Nee, eigenlijk niet. Is het slecht voor me? Ja, direct na het roken hoest ik veel meer dan ervoor. Voel ik me beter? Ietsje, niet veel, deze sigaret had ik vermoedelijk zelfs helemaal niet nodig. Zal ik nu gaan roken, of zal ik eens kijken of ik het langer volhoud? Ik moet immers doorroken zoals Carr zegt, maar voel eigenlijk momenteel nog helemaal geen gevoel van onbehagen, alhoewel dit was een logisch moment is om te gaan roken. Ook vraag ik me nu bij elke situatie die zich voordoet af hoe ik ermee omging de vorige keer dat ik stopte en hoe ik dat volgende week kan voorkomen, mocht Carr niet werken (wat het vast wel doet! ). Was ik maar gewoon een echte botte bikkel .

Een auto die op niets anders dan lucht rijdt, het lijkt te mooi om waar te zijn. Enige scepsis is daarom op zijn plaats als je de claims over de "Air Car" leest. 110 kilometer per uur, 200 tot 300 kilometer lang rondrijden op een klein tankje lucht lijkt me haast onmogelijk, maar is, als het waar blijkt te zijn, ook een geweldige vooruitgang. Volgens de fabrikant kost een volle tank maar anderhalve euro, dus het moet wel heel veel zuiniger zijn dan een benzinemotor, je moet immers ook betalen voor de energie die het kost om de lucht op die druk te krijgen. In een filmpje van Discovery Channel's Future Cars wordt zelfs beweerd dat een hybride versie, waarin de motor de tank onder druk houdt, op één tank benzine van Los Angeles naar New York kan rijden. Blijkbaar is het dus veel beter om een motortje te gebruiken om lucht onder druk te zetten en die lucht te gebruiken om de auto voort te bewegen, dan om het motortje direct op de wielen aan te sluiten.

Het zou mogelijk moeten zijn om uit te rekenen hoeveel energie het kost om een auto van een paar honderd kilo honderd kilometer lang op een bepaalde snelheid te houden. Ik ben benieuwd hoe zich dat verhoudt tot de potentiële energie, opgeslagen in die tank.